روش‌های موثر درمان خانگی شقاق مقعدی خفیف و شدید

شقاق مقعدی یا بریدگی‌های مقعد مانند همۀ بریدگی‌های دیگر بدن، پس از مدتی خود به خود بهبود می‌یابد اما در مواردی، این بهبودی به دلایلی به درازا می‌کشد یا درد و سوزش ناشی از آن به قدری است که  بیمار نمی‌تواند آن را تحمل کند. در این موارد، بیمار به دنبال روش‌های موثری برای درمان خانگی شقاق مقعدی خواهد بود. بهتر است برای این موارد به خصوص در موارد شدید، به پزشک عمومی مراجعه شود؛ پزشک می‌تواند توصیه و داروی ضد شقاق تجویز کند که به درمان آن کمک خواهد کرد.

اما برای پیشگیری از ایجاد این مشکل و شدت گرفتن آن و همچنین کمک به بهبودی سریع‌تر شقاش مقعدی، نکاتی کاربردی وجود دارد که در این‌جا با همراهی شما، آن‌ها را مرور می‌کنیم. قبل از پرداختن به درمان خانگی شقاق مقعدی ما باید بدانیم شقاق چیست و چگونه افراد به آن مبتلا می شوند.شقاق مقعدی از آندسته بمیاری هاست که باعث سوزش بعد از دفع می شود. اگر شما دچار این وضعیت هستید. از بهترین پماد برای درمان سوزش مقعدی استفاده کنید.

اقداماتی که به بهبودی شقاق مقعدی کمک می‌کنند

در بیشتر موارد یبوست، کمبود فیبر در رژیم غذایی، کم آبی بدن، یا جراحی قبلی در ناحیه مقعد موجب ایجاد شقاق مقعدی می‌شود. از نشانه‌های آن می‌توان به درد، خونریزی و ناراحتی هنگام اجابت مزاج اشاره کرد. در چهل درصد موارد شدید شقاق مقعدی به مرحله مزمن می‌رسند که بیشتر به دلیل سفتی مدفوع و فشار زیاد به ماهیچه‌های مقعد است.

اما در پنجاه درصد موارد می‌توان با درمان‌های خانگی شقاق مقعدی را بهبود داد. بنابراین اولین اقدام برای کاهش احتمال ایجاد آن، افزایش دریافت فیبر، آب و افزایش خونرسانی به عضلات مقعد خواهد بود. اگر می‌خواهید از شقاق مقعدی پیشگیری کنید و یا با درمان طبیعی شقاق مقعدی پیامدهای ناشی از آن را کاهش دهید، بهتر است موارد زیر را در برنامۀ روزانه خود داشته باشید:

• افزایش دریافت روزانه فیبر در مواد غذایی از جمله میوه و سبزیجات و غلات کامل.
• افزایش میزان آب دریافتی با نوشیدن آب و مایعات فراوان.
• اختصاص دادن زمانی در روز برای انجام ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی و دو.
• به تاخیر نینداختن رفتن به توالت پس از احساس نیاز به آن.
• کار کردن در محیطی که اگر نیاز به توالت داشتید، بتوانید به آن دسترسی داشته باشید.
• استفاده از دستمال نرم برای پاک‌کردن مقعد و انجام پاکسازی به صورت آرام.
• خودداری از بکاربردن دستمال مرطوب‌های معطر و الکلی؛ وجود این مواد ایجاد التهاب و حساسیت و خارش را افزایش می‌دهند.
• برای درمان خانگی شقاق مقعدی، روزانه چندین بار در وان یا تشتی از آب ولرم بنشینید تا ماهیچه‌های مقعد سست و آزاد شوند.
• می‌توانید برای نرم کردن مدفوع از نرم‌کننده‌های بدون نسخه هم استفاده کنید. مکمل‌های فیبری با نرم کردن مدفوع و راحت‌تر کردن حرکات روده، به کاهش علائم شقاق کمک و از پیشرفت آن جلوگیری می‌کنند.
• استفاده از صابون بدون عطر پس از اجابت مزاج.

زمان و رویه مناسب درمان خانگی شقاق مقعدی

شاید از خودتان بپرسید آیا شروع درمان شقاق مقعدی به زمان و مرحلۀ خاصی وابسته است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، بهترین زمان برای انجام اقداماتی درباره شقاق مقعدی، هنگامی است که هنوز به آن دچار نشده‌اید. همان‌طور که گفتیم بهتر است قبل از ابتلا، پیشگیری کرد.

اما زمانی که به آن دچار شدید، باید بلافاصله اقدامات لازم را آغاز کنید؛ یعنی هنگامی که کمتر از شش هفته است که نشانگان سبک شقاق را تجربه می‌کنید. همیشه بهتر است برای دریافت توصیه‌ها یا داروهای موردنیاز به پزشک مراجعه کنید. اما اگر مواردی که بالاتر گفتیم را رعایت کنید، بجز مواردی که به درمان قوی‌تر نیاز پیدا خواهند کرد، به احتمال زیاد پس از چند روز بهبود خواهید یافت. اما اگر پس از چند روز هیچ بهبودی حاصل نشد، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم تسریع شود، در هر صورت یادتان باشد که باید روند درمان را تا بهبودی کامل پیگیری کنید.

پزشک برای درمان شقاق یا فیشر مقعد داروهایی مانند ملین (ملین قرص یا گرانول برای بزرگسالان و محلول خوراکی اسمزی برای کودکان)، داروهای مسکن مانند اپیبروفن و پاراستامول، پماد بی‌حسی موضعی مانند لیدوکائین و مسدودکننده کانال کلسیم به نام دیلیتیازم (diltiazem) تجویز خواهد کرد.

همچنین اگر دیگر درمان‌هایی مانند درمان خانگی شقاق مقعدی و دارویی پاسخ نداد گاهی از تزریق سم بوتولینوم در دوز کم و بی‌خطر استفاده می‌شود که موجب فلجی موقت ماهیچه اسفنکر شده و دو تا سه ماه اثر آن می‌ماند.

اگر پس از هشت هفته درمان، از هیچکدام از روش‌ها نتیجه‌ای به دست نیامد، پزشک به جراح کولورکتال ارجاع خواهد داد. به طور معمول یک جراحی نیاز خواهد شد. از جمله روش‌های درمان جراحی شقاق مورد استفاده برای شقاق مقعدی، اسفنکتروتومی جانبی (اسفنکتروتومی جانبی) و فلپ‌های پیشرفته مقعدی (Advancement anal flaps) هستند.

نکات مهم درباره پیشگیری از عود شقاق مقعدی

پس از انجام درمان خانگی، برای پیشگیری از برگشت مشکل در آینده باید کاری کنید که حرکات مناسب روده به همان خوبی ادامه داشته باشد و احتمال آسیب به ناحیه مقعد را کاهش دهید. بیش‌تر اقدامات پیشگیری آینده در بیش‌تر موارد با درمان آن یکی است.

پس باید رژیم غذایی سرشار از فیبر را حفظ کنید؛ به این ترتیب که مصرف میوه، غلات و سبزیجات را در برنامه روزانه خود نگه دارید. روزانه مایعات و آب زیاد بنوشید تا بدنتان به اندازه کافی آب داشته باشد و مدفوع سفت نباشد. همان‌طور که اشاره کرده بودیم هنگام احساس نیاز به توالت، باید به موقع اجابت مزاج را انجام داده و آن را عقب نینداخت. بجای افزایش فشار برای دفع مدفوع، با مشورت پزشک ملین و مکمل‌های فیبری مناسب دریافت و مصرف کنید. دستمال توالت باید استاندارد و لطیف و بدون عطر باشد.

پاک کردن مقعد باید به آرامی انجام شود. ورزش و تمرینات بدنی منظم و روزانه به تندرستی کلی بدن ما و حرکت‌های روده‌ها کمک می‌کند. به یاد داشته باشید که پس از اجابت مزاج باید با صابون بدون عطر محل را با ملایمت پاک کرد.

مواد غذایی موثر در درمان خانگی شقاق مقعدی

اشاره کردیم که در پیشگیری و درمان خانگی شقاق مقعدی، داشتن یک برنامه غذایی خوب سرشار از فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل ضروری است. پژوهشی در سال 2015 ثابت کرد که رژیم غذایی سرشار از فیبر تا 87 درصد به طور کارآمدی به درمان شقاق‌های حاد مقعدی منجر می‌شود و اگر تا یک سال این رژیم غذایی حفظ شود، از برگشت شقاق جلوگیری می‌کند.

وجود میزان بیست تا سی گرم فیبرهای محلول و نامحلول در برنامه غذایی، به بهبود و پیشگیری یبوست کمک می‌کند. فیبر محلول موجب افزایش حجم مدفوع می‌شود و فیبر نامحلول زمان جابجایی غذا در دستگاه گوارش را کوتاه‌تر می‌کند و به آن سرعت می‌بخشد. توصیه شده‌ است که از مصرف میزان بالای کافئین در روز خودداری کنید. از آنجا که کافئین با داشتن اثرات ادرارآوری به دفع آب و نمک‌های اضافی در بدن کمک می‌کند، ممکن است باعث کم‌آبی بدن شود، مدفوع را سفت کرده و احتمال یبوست و در نتیجه شقاق را افزایش ‌دهد.

با این حال در پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده ‌است، این تاثیر تایید نشده‌ است. در افرادی که روزانه بیش از 180 میلی‌گرم قهوه مصرف می‌کنند که برابر با دو فنجان قهوه کافئین‌دار است، کافئین می‌تواند موجب افزایش کوتاه‌مدت ادرار شود اما اینطور نیست که صد در صد به کم‌آبی بدن منجر شود.

بر اساس تحقیقات موسسه ملی بهداشت آمریکا، مردان در روز به 13 لیوان و زنان به 9 فنجان آب نیاز دارند که نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه و چای به این میزان آب دریافتی کمک می‌کنند. به این ترتیب در کل شاید بر میزان آب بدن فرد اثر نداشته باشد.

فهرست مواد غذایی فیبردار

برای درمان خانگی شقاق مقعدی به مواد غذایی سرشار از فیبر نیاز است که فهرستی از آن‌ها را در این بخش به شما ارائه خواهیم داد. حبوباتی مانند لوبیا، عدس و نخود فیبر بالایی دارند. برای مثال در هر صد گرم لوبیا، ده و نیم گرم فیبر و میزان بالایی از پروتئین وجود دارد. لوبیا سرشار از فیبرهای قابل تخمیر است که در روده بزرگ جابجا می‌شوند و کلنی متنوع باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کند.

به طور کلی لوبیای دریایی، لوبیا چیتی، لوبیا سیاه، نخودفرنگی، عدس، ماش، نخود، لوبیا قرمز، سویا و نخود سبز از جمله حبوبات دارای فیبر بالا هستند. سبزیجاتی از جمله کنگر فرنگی، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، ازگیل، کدوحلوایی زمستانه، بروکلی، کدو تنبل میزان بالایی از فیبر دارند.

از بین میوه‌ها، آووکادو، گلابی، سیب، شاه توت، تمشک، آلو خشک، پرتقال، موز، میوه استوایی گواوا سرشار از فیبر هستند. دانه‌ها و آجیل‌ها و غلات فیبردار موثر در درمان شقاق مقعدی مانند گندم سیاه یا بلغور، دانه چیا (که در آمریکای مرکزی کاشته می‌شود به صورت پودری برای سلامتی مفیدتر است)، شبه غلات کینوا، تخمه کدو تنبل، بادام، ذرت بوداده، و غلات کامل از جمله فریکه که از گندم سبز بوداده درست می‌شود، بلغور گندم، جو مرواریدی را می‌توان نام برد.

مواد غذایی گفته شده دارای میزان بالایی از پروتئین‌ها و ویتامین‌های زیادی نیز هستند که به سلامت عمومی بدن کمک می‌کنند. بنابراین می‌توان آن‌ها را عوامل موثر در تقویت دستگاه گوارش، روده‌ها و در نتیجه مقعد نیز دانست. پس چه مستقیم و چه غیرمستقیم به پیشگیری و روش درمان شقاق مقعدی کمک می‌کنند.

در درمان خانگی شقاق مقعدی برای افزایش جذب فیبر در رژیم غذایی، باید از پوست کندن سبزیجات خودداری کرد. پوست سبزیجات میزان بالایی از فیبر دارد. مصرف نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای و جوی دوسر به افزایش دریافت فیبر کمک می‌کند. روزانه دست کم باید تا دو و نیم پیمانه سبزیجات و تا دو پیمانه میوه مصرف کرد.

سبزیجات نشاسته‌دار گزینه‌های بهتری هستند. اگر نتوانستید مقدار کافی فیبر خود را از غذاها دریافت کنید، می‌توانید با مصرف پوسته اسفرزه (psyllium husk) و مکمل‌های فیبری دیگر، میزان فیبر دریافتی بدن را افزایش دهید.

سخن پایانی

به طور کلی در این مقاله آموختیم که بهترین روش برای درمان شقاق مقعد، اقداماتی مانند تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی، رسیدگی‌های بهداشتی و اصولی، پیگیری درمان تا رسیدن به نتیجه و حفظ همان شیوه‌ها برای ادامه روند زندگی خواهد بود. برای درمان شقاق بدون جراحی بهترین کار این است که از بدتر شدن وضعیت آن جلوگیری شود.

همچنین در این بین با خرید بهترین پماد برای درمان شقاق مقعدی کمک زیادی به ترمیم زخم مقعدی میکنید.

اگر موارد ساده و خفیف شقاق مقعدی تا پیش از ورود به مرحله حاد و مزمن بهبودی حاصل کنند، بی‌تردید مشکلات آن بدتر نمی‌شود و نیازی به جراحی نخواهد بود. با درمان شقاق مقعدی، زندگی سالم‌تر و آسایش بیش‌تری برای خود رقم خواهید زد. با سپاس از همراهی شما عزیزان، خواهشمندیم با ارائه دیدگاه‌های خود در بخش نظرات، برای آموزش‌های آینده به ما دلگرمی بدهید.

منبع:apollospectra.com