علت شقاق مقعدی چیست؟ 7 دلیلی که باید بدانید

علت شقاق مقعدی چیست؟
این پرسش یکی از رایج‌ترین دغدغه‌های افرادی است؛ که با این مشکل مواجه‌اند. عوامل متعددی از جمله فشار زیاد هنگام دفع مدفوع، رژیم غذایی نامناسب و حتی استرس می‌توانند زمینه‌ساز بروز این بیماری باشند. شناخت دقیق علت شقاق مقعدی کمک می‌کند تا از ایجاد آن پیشگیری کرده، و روش درمانی مناسب را انتخاب کنیم.

قبل از پرداختن به دلایل ایجاد شقاق مقعدی باید بدانید که شقاق مقعدی چیست و چگونه افراد را در سنین مختلف درگیر می کند؟!

چرا شناخت دلایل شقاق مقعدی اهمیت دارد؟
بسیاری از افراد ممکنه  علائم شقاق مقعدی را نادیده بگیرند؛ و این موضوع باعث تشدید مشکل و ایجاد شقاق مزمن شود. آگاهی از علت شقاق مقعدی نه‌تنها به پیشگیری از این بیماری کمک می‌کند؛ بلکه می‌تواند روند درمان را نیزسریعتر کند. با رعایت رژیم غذایی صحیح، مدیریت استرس و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان از بروز شقاق مقعدی و پیامدهای ناخوشایند آن جلوگیری کرد.

در ادامه این مقاله به بررسی جزئیات علت شقاق مقعدی و دلایل ایجاد آن خواهیم پرداخت، بدون شک  با شناخت از دلایل و علت ابتلای افراد به یک بیماری خاص بهتر می توانیم در برابر تهدیدات این بیماری از خودمان مراقبت کنیم.

علت‌های شایع شقاق مقعدی

علت شقاق مقعدی چیست؟

شقاق مقعدی معمولاً به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود؛ که برخی از آن‌ها شایع‌تر هستند. در ادامه به مهم‌ترین این علت‌ها می‌پردازیم:

1️⃣ یبوست: شایع‌ترین علت شقاق مقعدی
یبوست، اصلی‌ترین علت شقاق مقعدی است. دفع مدفوع سخت و حجیم می‌تواند به پوست حساس مقعد فشار وارد کرده و باعث ایجاد ترک یا زخم شود. هنگام یبوست، فرد معمولاً برای دفع مدفوع زور می‌زند؛ که این فشار می‌تواند بافت‌های ناحیه مقعد را آسیب‌پذیرتر کند.

یبوست مکرر نیز باعث ایجاد زخم‌های مزمن در مقعد می‌شود.

2️⃣ اسهال مزمن
در کنار یبوست، اسهال مزمن نیز یکی دیگر از دلایل رایج شقاق مقعدی است.

عبور مکرر مدفوع شل و اسیدی باعث تحریک پوست مقعد و کاهش مقاومت آن می‌شود.

بیرون روی های مکرر  در ناحیه مقعد بر اثر اسهال می‌تواند آسیب به دیواره کانال مقعدی وارد کند.

3️⃣مدفوع سخت و حجیم

مدفوعی که قوام بسیار سخت دارد، هنگام عبور از مقعد فشار زیادی به بافت‌های اطراف وارد می‌کند؛ و در نتیجه، باعث پارگی پوست مقعد می‌شود.

4️⃣ بارداری و زایمان طبیعی

بارداری و زایمان می‌توانند با افزایش فشار داخل شکم، کاهش حرکت روده و یبوست، زمینه‌ساز ایجاد شقاق شوند.
در زمان زایمان طبیعی، فشار زیاد به ناحیه پرینه و مقعد، ممکن است باعث پارگی پوست اطراف مقعد و شروع شقاق شود.

 عوامل ثانویه و کمتر شناخته‌شده

🔶 تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا قاعدگی می‌تواند حرکات طبیعی روده را مختل کند. هورمون پروژسترون که در دوران بارداری ترشح می‌شود؛ باعث کاهش انقباضات روده و در نتیجه یبوست می‌شود. این تغییرات می‌توانند پوست مقعد را حساس‌تر و مستعد ترک‌خوردگی کنند.

🔶 بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌های گوارشی مانند کرون یا کولیت اولسراتیو معمولا باعث التهاب مزمن و آسیب به بافت‌های مقعد می شوند. این بیماری‌ها با ایجاد حرکات غیرطبیعی روده و اسهال مکرر، زمینه‌ساز شقاق مقعدی می‌شوند.

🔶 استرس و اضطراب
رابطه مستقیمی بین استرس و اختلالات گوارشی وجود دارد.استرس می‌تواند باعث اسپاسم عضلات دستگاه گوارش شود؛ که منجر به یبوست یا اسهال می‌شود.حرکات غیرطبیعی روده و فشار بیش‌ازحد هنگام دفع مدفوع، به ایجاد شقاق مقعدی منجر می‌شود.

 علت شقاق مقعدی در کودکان و نوزادان

🔸 تأثیر یبوست یا اسهال در کودکان و نوزادان

یبوست یکی از شایع‌ترین علت‌های شقاق مقعدی در کودکان و نوزادان است. دفع مدفوع سفت و حجیم در کودکان، به پوست حساس مقعد آسیب می‌زند. اسهال مکرر نیز به دلیل تحریک پوست و افزایش رطوبت ناحیه مقعد، می‌تواند شقاق ایجاد کند.

🔸 نکات تغذیه‌ای برای جلوگیری از شقاق در کودکان

• مصرف فیبر کافی: میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به حرکات روده‌ای سالم در کودکان کمک می‌کنند.
• نوشیدن آب کافی: هیدراتاسیون مناسب برای نرم نگه‌داشتن مدفوع ضروری است.
• پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده: این غذاها می‌توانند باعث یبوست یا اختلال در حرکات روده شوند.

علت شقاق مقعدی می‌تواند از یبوست و اسهال مزمن گرفته تا تغییرات هورمونی و بیماری‌های زمینه‌ای متنوع باشد. شناسایی این علت‌ها و پیشگیری از آن‌ها با تنظیم رژیم غذایی و مدیریت استرس می‌تواند نقش مهمی در کاهش ابتلا به این بیماری داشته باشد. در ادامه مقاله، به روش‌های معالجه  برای کنترل و درمان خانگی شقاق مقعدی خواهیم پرداخت.

علت شقاق مقعدی در طب سنتی

نگاه طب سنتی به علت به وجود آمدن شقاق مقعدی:

طب سنتی نگاهی جامع به سلامت بدن دارد؛ و معتقد است که شقاق مقعدی اغلب به دلیل اختلال در تعادل مزاج یا ضعف عملکرد دستگاه گوارش رخ می‌دهد. در ادامه، به دو علت اصلی شقاق مقعدی از دیدگاه طب سنتی پرداخته می‌شود:

1️⃣ سردی مزاج و ضعف دستگاه گوارش
در طب سنتی، سردی مزاج یکی از عوامل مهم در بروز مشکلات گوارشی و شقاق مقعدی محسوب می‌شود.

• سردی مزاج باعث کاهش حرکت طبیعی روده و ایجاد یبوست می‌شود، که فشار زیادی بر ناحیه مقعد وارد می‌کند.
• ضعف دستگاه گوارش ناشی از سردی می‌تواند منجر به تجمع مواد زائد و سخت شدن مدفوع گردد که از دلایل اصلی ترک یا زخم پوست مقعد است.

2️⃣ نقش تغذیه نامناسب و خشکی بدن
تغذیه نامناسب و کمبود مایعات از دیگر علل مهم در طب سنتی برای ایجاد شقاق مقعدی است.

• مصرف زیاد غذاهای خشک و سخت مانند نان خشک یا برنج سفید بدون مصرف مایعات، می‌تواند حرکات روده را مختل کند.
• کم‌آبی بدن یا نوشیدن ناکافی آب، پوست را خشک‌تر کرده و آن را مستعد ترک‌خوردگی می‌کند.
• غذاهایی که طبع بسیار گرم یا بسیار سرد دارند؛ نیز می‌توانند تعادل دستگاه گوارش را بر هم زده و به یبوست یا اسهال منجر شوند

طب سنتی بر این باور است که:

حفظ تعادل مزاج و تقویت دستگاه گوارش می‌تواند نقش کلیدی در جلوگیری از علت به وجود آمدن شقاق مقعدی داشته باشد. با مصرف غذاهای ملین، نوشیدن مایعات کافی و پرهیز از عادات غذایی مضر، می‌توان خطر بروز این مشکل را به حداقل رساند. هر چند  معجزه درمان شقاق در طب سنتی را نمی توان نادیده گرفت.

علت خونریزی شقاق مقعدی

چرا شقاق مقعدی باعث خونریزی می‌شود؟

شقاق مقعدی به دلیل ترک یا زخم در پوست ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. این ترک‌های پوستی اغلب در اثر عبور مدفوع سخت یا فشار زیاد در هنگام اجابت مزاج به وجود می‌آیند. خونریزی ناشی از شقاق مقعدی به دلیل آسیب به مویرگ‌ها و بافت‌های حساس پوست مقعد است.

• در هنگام دفع مدفوع، فشار وارده به ناحیه مقعد می‌تواند ترک‌های موجود را بازتر کند؛ و باعث خونریزی روشن و قابل مشاهده شود.
• در موارد مزمن، التهاب مداوم و تحریک زخم  باعث خونریزی مکرر و گاهی شدید می شود.

توضیح نحوه آسیب‌دیدگی بافت‌های مقعد و ایجاد خونریزی

1. پارگی در بافت‌های سطحی مقعد:
   ترک‌هایی که در اثر عبور مدفوع سخت ایجاد می‌شوند؛ به رگ‌های خونی کوچک پوست مقعد آسیب وارد می‌کنند؛ و منجر به خونریزی می‌شوند.
2. التهاب و تحریک:
   در مواردی که شقاق مقعدی به حالت مزمن تبدیل شده باشد؛ بافت‌های اطراف زخم ملتهب شده و حساسیت آن‌ها بیشتر می‌شود. کوچک‌ترین تحریک، مانند دفع مدفوع یا حتی نشستن طولانی، می‌تواند به خونریزی منجر شود.
3. خشکی ناحیه مقعد:
   خشک بودن پوست اطراف مقعد نیز می‌تواند ترک‌ها را تشدید کرده و احتمال خونریزی را افزایش دهد.

راهکارهایی برای کنترل و کاهش خونریزی

1. مصرف مایعات و فیبر کافی:
   رژیم غذایی غنی از فیبر (میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل) و مصرف مایعات به نرم شدن مدفوع کمک می‌کند، و از وارد شدن فشار زیاد به مقعد جلوگیری می‌کند.
2. حمام آب گرم:
   نشستن در آب گرم چند بار در روز به کاهش التهاب و تحریک زخم کمک می‌کند؛ و احتمال خونریزی را کاهش می‌دهد.
3. استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی:
   • پمادهای ترمیم‌کننده: مانند کرم زینک اکساید یا پمادهای حاوی لیدوکائین که به تسکین درد و کاهش تحریک کمک می‌کنند. توصیه ما استفاده از بهترین پماد برای شقاق مقعدی است.
   • کرم‌های ضد التهاب: مانند هیدروکورتیزون که التهاب را کاهش داده و روند بهبود زخم را تسریع می‌کنند.
4. اجتناب از نشستن طولانی:
   نشستن طولانی‌مدت  فشار زیادی بر ناحیه مقعد وارد می کند و احتمال خونریزی را افزایش می دهد. استفاده از بالشت‌های مخصوص حلقه‌ای برای کاهش فشار توصیه می‌شود.
5. پرهیز از یبوست:
   برای جلوگیری از تشدید زخم‌ها، باید از زور زدن و یبوست پرهیز کرد. مصرف مواد غذایی ملین و استفاده از ملین‌های ایمن در صورت لزوم بسیار مفید است. مانند استفاده از روان کننده شکم سریع خانگی که یک مکمل فیبر قدرتمند است.
6. مشاوره با پزشک در موارد شدید:
   اگر خونریزی مداوم است یا با روش‌های خانگی کنترل نمی‌شود، مراجعه به پزشک ضروری است. در موارد مزمن، ممکنه روش‌های درمانی پیشرفته‌تر مانند بوتاکس یا جراحی پیشنهاد شود. توصیه ما برای رهایی از این وضعیت استفاده از پک درمانی خون بند است.

علت و درمان شقاق مقعدی

علت شقاق مقعدی و درمان آن

چگونه شناسایی دقیق علت شقاق مقعدی به انتخاب روش درمانی کمک می‌کند؟
شناخت دقیق علت شقاق مقعدی نقش مهمی در انتخاب روش مناسب درمان دارد. به‌عنوان مثال:

• اگر علت اصلی یبوست باشد، تغییرات در رژیم غذایی و مصرف ملین‌ها می‌تواند به بهبود بیماری کمک کند.
• در مواردی که اسهال مزمن باعث ایجاد شقاق شده است، درمان‌هایی برای تنظیم حرکات روده و کاهش تحریک ناحیه مقعد لازم است.
• در زنان باردار یا افرادی که به دلیل تغییرات هورمونی دچار شقاق شده‌اند، درمان‌های ملایم و ایمن باید مورد استفاده قرار گیرد.

جمع بندی و پایان کلام

علت شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی معمولاً به‌دلیل یبوست، اسهال مکرر، مدفوع سخت، و عوامل دیگری مانند استرس، تغذیه نامناسب و بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود. این مشکل به‌صورت ترک یا زخم در پوست مقعد ظاهر می‌شود؛ و می‌تواند باعث درد، سوزش و حتی خونریزی شود. شناخت علت شقاق مقعدی اولین گام برای پیشگیری و مدیریت این بیماری است.

چرا شناخت علت‌ها اهمیت دارد؟

شناخت دقیق علت به وجود آمدن شقاق مقعدی نه‌تنها به پیشگیری از این مشکل کمک می‌کند؛ بلکه انتخاب بهترین روش درمانی را نیز آسان‌تر می‌سازد. آگاهی از دلایل و راهکارهای پیشگیری می‌تواند از مزمن شدن شقاق مقعدی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد.